Stop-loss, yatırımcının zararını sınırlandırmak için kullandığı en temel araçlardan biridir. Ancak forex piyasasında bu araç, her zaman göründüğü kadar masum değildir. Kimi zaman bilinçsiz kullanım, kimi zaman da piyasanın doğası gereği oluşan hareketler, stop-loss’un yatırımcı lehine değil aleyhine çalışmasına neden olabilir.
Bu yazıda, stop-loss nedir, nasıl kullanılır, hangi durumlarda yatırımcının aleyhine işler ve piyasadaki “stop avcılığı” gerçekten var mı, tüm yönleriyle inceleyeceğiz.
Stop-Loss Nedir?
Stop-loss, kelime anlamıyla “zararı durdur” anlamına gelir. Yatırımcı bir pozisyon açarken belirli bir zarar seviyesini peşinen kabul eder ve bu seviyeye ulaşıldığında işlemin otomatik olarak kapanmasını sağlar. Amaç, büyük kayıpların önüne geçmek, disiplini korumaktır.
Kulağa mantıklı geliyor, değil mi? Peki neden bazı yatırımcılar “stop patladıktan sonra fiyat geri döndü” diye yakınır? İşte işin püf noktası burada.
Stop-Loss Neden Ters Tepebilir?
- Çok Dar Stop Seviyeleri
Küçük fiyat salınımlarında bile pozisyon kapanabilir. Özellikle volatil piyasalarda bu durum sık yaşanır. Fiyat doğal olarak yukarı-aşağı salınırken, stop devreye girer ve işlem kapanır. Sonra fiyat yön değiştirir ve yatırımcı fırsatı kaçırmış olur. - Destek/Direnç Bölgelerine Çok Yakın Stoplar
Teknik analizde herkes benzer seviyeleri görür. Eğer siz destek altına veya direnç üstüne “hemen” stop koyuyorsanız, yalnız değilsiniz. O bölgeler genellikle büyük oyuncular tarafından “likidite alanı” olarak görülür. - Haber Saatlerinde Açık Pozisyonlar
Ekonomik veri açıklamalarında spread genişleyebilir, slippage yaşanabilir. Stop seviyesi orada olmasa bile, fiyatın kayarak stop’u tetiklemesi mümkündür.
Piyasada Stop Avcılığı Gerçek mi?
“Stop avcılığı” terimi, fiyatın belli bir seviyeye kadar özellikle hareket ettirilip, küçük yatırımcıların stop emirlerinin çalıştırılması anlamında kullanılır. Peki bu gerçek mi, yoksa sadece bir efsane mi?
Gerçek diyebiliriz. Özellikle düşük likidite anlarında, büyük yatırımcılar likiditeye ihtiyaç duyar. Stop bölgeleri, emir yoğunluğu olan alanlardır. Fiyat oralara kadar itilerek hem likidite toplanır hem de yeni yön için zemin hazırlanır. Bu durum özellikle “tam destek altı” veya “tam direnç üstü” stop noktalarında sık görülür.
Daha Akıllıca Stop Kullanımı İçin 5 Öneri
- Volatiliteyi Göz Önünde Bulundurun
ATR (Average True Range) gibi indikatörlerle piyasanın günlük ortalama hareketini ölçün. Stop seviyenizi buna göre belirleyin. Piyasa günlük 100 pip oynarken siz 15 pip stop koyarsanız, çok erken vazgeçmiş olursunuz. - Teknik Seviyelere Değil, Mantıklı Alanlara Stop Koyun
Herkesin gördüğü destek/direnç çizgilerinin hemen altına değil, “bozulmanın teyit edildiği” noktalara stop yerleştirin. Bu, daha güvenli olur. - Sabit Stop Yerine Zihinsel Stop Düşünün
Özellikle düşük hacimli piyasalarda, stop emrini sisteme girmeyip, fiyatın davranışına göre manuel kapatma da bir seçenektir. Ama bu disiplin ister. - Pozisyon Büyüklüğünüzü Düşürün
Stop seviyesini geniş tutmak istiyorsanız, işlem hacmini küçültün. Böylece zarar limitiniz aynı kalır, ancak fiyatın hareket alanı artar. - Spread’i Hesaba Katın
Özellikle hızlı piyasalarda ya da haber saatlerinde spread ciddi şekilde genişleyebilir. Bu yüzden stop seviyeniz, alış/satış farkını da dikkate almalıdır.
Korunmak İsterken Elenmeyin
Stop-loss, doğru kullanıldığında yatırımcının dostudur. Ama ezbere, plansız ve piyasa yapısına uygun olmayan stop seviyeleri, zararı durdurmak yerine fırsat kaçırmanıza ve moral bozulmasına neden olabilir.
Bu yüzden stop-loss sadece bir sayı değil, bir strateji olarak düşünülmeli. Her işlem için ayrı ayrı planlanmalı, piyasa şartları göz önünde bulundurulmalı.
Unutmayın, zarar etmek değil, zararları yönetememek yatırımcıyı oyun dışı bırakır. Stop kullanın ama zekice kullanın.