Forex’te işlem yapan herkesin, fiyatların neden ve nasıl bu kadar hızlı değiştiğini az çok fark ettiğini tahmin ediyorum. Bazen saniyeler içinde ciddi dalgalanmalar olurken, bazı zamanlarda piyasa neredeyse hiç hareket etmiyor gibi gelir. İşte bu hareketlilik ve piyasadaki alım-satım yoğunluğu, bize likidite ve volatilite kavramlarını açıklar.
İşin özü şu: Eğer forex piyasasında gerçekten başarılı olmak istiyorsanız, bu iki kavramın birbirine nasıl etki ettiğini anlamanız gerekiyor. Çünkü bir işlemde ne kadar risk aldığınızı ya da fırsatın ne kadar güçlü olduğunu anlamanızı sağlayan temel şey, bu dengeyi çözebilmek.
Likidite Nedir? Ne Kadar Kolay Alıp Satabiliyoruz?
Basitçe söylemek gerekirse, likidite bir ürünün piyasada ne kadar kolay alınıp satılabildiğidir. Forex’te bu, döviz çiftleri için geçerli. Örneğin EUR/USD paritesi dünyanın en likit paritelerinden biridir çünkü çok fazla işlem görür.
Likidite yüksekse ne olur?
• Alış ve satış fiyatı (spread) arasındaki fark düşer.
• Emirleriniz daha hızlı gerçekleşir.
• Büyük miktarda pozisyon açsanız bile piyasayı fazla etkilemeden işlem yapabilirsiniz.
Ama örneğin daha az işlem gören, egzotik bir paritede işlem yapıyorsanız (mesela USD/TRY gibi), spread’ler geniş olur, fiyat çok daha oynak hale gelir ve işleminiz tam olarak istediğiniz seviyeden gerçekleşmeyebilir.
Volatilite Ne Anlama Geliyor? Fırsat mı Tehlike mi?
Volatilite ise fiyatların ne kadar hareketli olduğunu gösterir. Eğer bir döviz çifti gün içinde 30-40 pip oynuyorsa, bu düşük volatilite demektir. Ama 100-200 pip aralığında hareket ediyorsa, işte orada yüksek volatilite var demektir.
Yüksek volatilite şunu getirir:
• Daha hızlı kâr elde etme şansı
• Ama aynı zamanda daha hızlı zarar etme riski
Yani iki ucu keskin bir bıçak gibi düşünebilirsiniz.
Bu yüzden volatiliteyi takip etmek çok önemli. Özellikle ekonomik takvimde açıklanacak büyük veriler (faiz oranı kararları, tarım dışı istihdam gibi) öncesinde volatilite artabilir ve bu durum hem güzel fırsatlar hem de riskler doğurur.
Likidite ve Volatilite Dengesi Neden Kritik?
Şimdi gelelim asıl meseleye: bu ikiliyi birlikte nasıl değerlendirmeliyiz?
Bir paritede yüksek likidite ve ölçülü volatilite varsa, bu genelde en verimli işlem ortamını sunar. Hem işlem maliyetiniz düşük olur, hem de fiyat hareketlerinden faydalanabilirsiniz.
Ama düşük likidite ve yüksek volatilite varsa, işler tehlikeli hale gelmeye başlar. Spread geniştir, işlem gecikebilir, stop-loss seviyeniz tahmininizden çok daha önce çalışabilir.
Bu yüzden işlem yapmadan önce şu soruları sormakta fayda var:
• Şu an piyasada likidite yüksek mi? (örneğin Londra ve New York piyasaları açık mı?)
• Volatilite normal mi, yoksa açıklanacak bir veri nedeniyle artacak mı?
• Stratejim bu piyasa yapısına uygun mu?
Strateji Önerisi: Piyasa Yapısına Uygun Oyna
Forex’te tek bir doğru yol yok. Ama başarılı yatırımcıların çoğu, piyasa yapısına göre strateji değiştirebilen kişilerdir. Örneğin:
• Likidite yüksek ama volatilite düşükse: Scalping veya küçük hedefli kısa vadeli işlemler mantıklıdır.
• Volatilite yüksek ve likidite de yüksekse: Breakout (kırılım) stratejileri işe yarayabilir.
• Likidite düşükse: Spread’e dikkat edin. Egzotik paritelerden uzak durmak daha sağlıklı olabilir.
Ayrıca her koşulda risk yönetimi şart. İster düşük ister yüksek volatilite olsun, stop-loss seviyeniz net olmalı. Aksi hâlde bir anda tüm sermayenizi eritebilirsiniz.
Bilgi + Uyum = Başarı
Forex, büyük fırsatlar kadar büyük riskler de barındıran bir piyasa. Sadece fiyat nereye gider diye düşünmek yeterli değil. Hangi piyasa koşulunda, nasıl bir strateji ile hareket ettiğiniz çok daha önemli.
Likidite size ne kadar özgürce işlem yapabileceğinizi,
Volatilite ise bu işlemin ne kadar riskli ve kazançlı olabileceğini gösterir.
Eğer bu iki kavramı birlikte değerlendirmeyi öğrenirseniz, forex piyasasında ciddi anlamda avantaj elde edersiniz. Unutmayın; doğru zamanda, doğru piyasada, doğru strateji ile işlem yapmak başarıyı getirir.