Forex piyasasında başarı sadece teknik bilgiye, analiz yeteneğine ya da işlem stratejilerine bağlı değildir. Hatta çoğu zaman yatırımcıyı başarısızlığa götüren nedenler, piyasa dışı değil, kendi iç dünyasından kaynaklanır. Diğer bir deyişle: Psikoloji.
Bu yazıda, forex yatırımcılarının en sık yaptığı 7 psikolojik hatayı ele alacağız. Eğer bu davranışları tanır ve yönetmeyi öğrenirseniz, piyasadaki performansınızın ciddi şekilde iyileştiğini görebilirsiniz.
1. Kaybı Kabullenememek
Yatırımcıların en yaygın hatası, zarar eden pozisyonları kapatmakta zorlanmalarıdır.
“Belki döner”, “Bekleyeyim biraz daha”, “Stop koymasam mı?” gibi düşünceler, zararın büyümesine yol açar. Halbuki küçük bir zararı erkenden kabullenmek, uzun vadeli başarı için gereklidir.
Ne yapılmalı?
Her işlemde zarar ihtimali olduğunu kabul edin. Planladığınız zarar noktasına gelindiyse, tereddütsüz çıkın.
2. Aşırı Özgüven
Üst üste birkaç başarılı işlem yaptıktan sonra “artık bu işi çözdüm” düşüncesi, yatırımcının en tehlikeli ruh halidir. Bu noktadan sonra genellikle daha büyük lotlarla, daha az analizle ve daha çok duyguyla işlem yapılır.
Ne yapılmalı?
Kazançtan sonra değil, zarar dönemlerinde sergilediğiniz tutum sizi tanımlar. Her işlemi sanki ilk işlemmiş gibi dikkatle yönetin.
3. Panikle İşlem Açmak ya da Kapamak
Fiyat aniden hareket ettiğinde ya da haber geldiğinde aceleyle işlem açmak, panikle pozisyon kapatmak genellikle zarar getirir. Piyasa hareketli olabilir ama yatırımcının sabit kalması gerekir.
Ne yapılmalı?
Önceden belirlenmiş senaryolara göre işlem yapın. O anki duygularla değil, planla hareket edin.
4. Geçmiş Zararı Telafi Etmeye Çalışmak
“Bugünkü kaybı hemen geri alayım” diyerek yapılan pozisyonlar, genellikle plansız ve yüksek risklidir. Bu yaklaşım, yatırımcının zararını katlamasına neden olur.
Ne yapılmalı?
Zarar sonrası mola verin. Soğukkanlı şekilde piyasaya dönmek, kaybı kovalamaktan daha kârlıdır.
5. Sürekli Ekran Takibi Yapmak
Grafiğe bakmak, bir işlemde daha başarılı olmanızı sağlamaz. Aksine sürekli fiyat izlemek, sizi mikro hareketlere takılı hale getirir ve duygusal tepkiler vermenize yol açar.
Ne yapılmalı?
Pozisyon açtıktan sonra hedef ve zarar seviyelerini belirleyin, ekranı kapatın. Sürekli bakmak yerine, kontrollü aralıklarla göz atın.
6. Hep Kârda Çıkmak İstemek
Yatırımcılar, zararına kapatmak istemedikleri gibi, küçük bir kâr görünce de hemen pozisyonu kapatma eğilimindedir. Bu da uzun vadede kazancı sınırlayan bir yaklaşımdır.
Ne yapılmalı?
Kâr al seviyenizi planlayın. Fiyat o noktaya ulaşana kadar sabırlı olun. Stop-loss kullanırken, aynı kararlılığı take-profit için de gösterin.
7. Başkasının Fikrini Takip Etmek
Sosyal medya, forumlar, arkadaş önerileri… Başkasının pozisyonuna güvenerek yapılan işlemler genellikle hüsranla sonuçlanır. Çünkü o pozisyonun neden açıldığını, arkasındaki analizi bilmezsiniz.
Ne yapılmalı?
Kendi analiziniz olmadan pozisyon açmayın. Başkalarının fikri sadece referans olabilir, karar sizin olmalı.
Psikoloji, Stratejiden Daha Etkilidir
Forex’te teknik analiz öğrenmek kolaydır, strateji geliştirmek zaman alır ama psikolojik dengeyi kurmak en zor olanıdır. Kazanan ve kaybeden yatırımcıyı ayıran çizgi, çoğu zaman bu dengede saklıdır.
Yatırım dünyasında başarı, kendi zihninizde başlar. Duygularınızı yönetebilen bir yatırımcı, en karmaşık piyasa koşullarında bile ayakta kalabilir. Çünkü piyasa değil, insan doğası tekrar eder. Bunu çözmek, sizi diğerlerinden farklı kılar.